➨ बिहार के सभी 38 जिले एक नज़र में
बिहार
क्षेत्रफल की दृष्टि से यह भारत का बारहवाँ राज्य
है। इसकी कुल जनसंख्या 10,40,99,452
है। बिहार के उत्तर में हिमालय में स्थित नेपाल
की सीमा है। वही पूर्व में पश्चिमी बंगाल,
दक्षिण में झारखण्ड और पश्चिम में उत्तर प्रदेश राज्य स्थित है। उत्तर से दक्षिण इसकी लंबाई 362 किलोमीटर
और पूर्व से पश्चिम इसकी चौड़ाई 483 किलोमीटर
है। इस राज्य का कुल क्षेत्रफल 94,163 वर्ग किलोमीटर है। 
बिहार
मे कुल
38 जिले है।
जिसकी सूची
निम्न प्रकार
से है–
 
क्र. 
 | 
  
जिले का नाम 
 | 
  
मुख्यालय 
 | 
  
प्रमण्डल 
 | 
  
अनुमण्डल 
 | 
  
जनसंख्या (2011) 
 | 
  
क्षेत्रफल (वर्ग किमी) 
 | 
 
1. 
 | 
  
किशनगंज 
 | 
  
किशनगंज 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
किशनगंज 
 | 
  
16,90,400 
 | 
  
1,884 
 | 
 
2. 
 | 
  
कटिहार 
 | 
  
कटिहार 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
कटिहार, बारसोई, मनिहारी 
 | 
  
30,71,029 
 | 
  
3,057 
 | 
 
3. 
 | 
  
कैमूर 
 | 
  
भभुआ 
 | 
  
पटना 
 | 
  
भभुआ, मोहनियाँ 
 | 
  
16,26,384 
 | 
  
3,332 
 | 
 
4. 
 | 
  
खगड़िया 
 | 
  
खगड़िया 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
खगड़िया, गोगरी जमालपुर 
 | 
  
16,66,886 
 | 
  
1,486 
 | 
 
5. 
 | 
  
गोपालगंज 
 | 
  
गोपालगंज 
 | 
  
सारण 
 | 
  
गोपालगंज, हथुआ 
 | 
  
25,62,012 
 | 
  
2,033 
 | 
 
6. 
 | 
  
गया 
 | 
  
गया 
 | 
  
मगध 
 | 
  
गया सदर, शेरघाटी, टेकारी 
 | 
  
43,91,418 
 | 
  
4,976 
 | 
 
7. 
 | 
  
जहानाबाद 
 | 
  
जहानाबाद 
 | 
  
मगध 
 | 
  
जहानाबाद 
 | 
  
11,25,313 
 | 
  
931 
 | 
 
8. 
 | 
  
जमुई 
 | 
  
जमुई 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
जमुई 
 | 
  
17,60,405 
 | 
  
3,098 
 | 
 
9. 
 | 
  
दरभंगा 
 | 
  
दरभंगा 
 | 
  
दरभंगा 
 | 
  
दरभंगा सदर, बेनीपुर, बिरौल 
 | 
  
39,37,385 
 | 
  
2,279 
 | 
 
10. 
 | 
  
नालंदा 
 | 
  
बिहार शरीफ 
 | 
  
पटना 
 | 
  
बिहार शरीफ, राजगीर, हिलसा 
 | 
  
28,77,653 
 | 
  
2,355 
 | 
 
11. 
 | 
  
नवादा 
 | 
  
नवादा 
 | 
  
मगध 
 | 
  
नवादा, रजौली 
 | 
  
22,19,146 
 | 
  
2,494 
 | 
 
12. 
 | 
  
पटना 
 | 
  
पटना 
 | 
  
पटना 
 | 
  
पटना सदर, पटना सिटी, दानापुर, मसौढ़ी, बाढ़ 
 | 
  
58,38,465 
 | 
  
3,202 
 | 
 
13. 
 | 
  
पश्चिमी चम्पारण 
 | 
  
बेतिया 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
बेतिया, बगहा, नरकटियागंज 
 | 
  
39,35,042 
 | 
  
5,228 
 | 
 
14. 
 | 
  
पूर्वी चम्पारण 
 | 
  
मोतिहारी 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
मोतिहारी सदर, अरेराज, सिकहरना, रक्सौल, पकड़ी दयाल, चकिया 
 | 
  
50,99,371 
 | 
  
3,968 
 | 
 
15. 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
पूर्णिया, धमदाहा, बनमनखी, बैसी 
 | 
  
32,64,619 
 | 
  
3,229 
 | 
 
16. 
 | 
  
बक्सर 
 | 
  
बक्सर 
 | 
  
पटना 
 | 
  
बक्सर, डुमराँव 
 | 
  
17,06,352 
 | 
  
1,703 
 | 
 
17. 
 | 
  
बांका 
 | 
  
बांका 
 | 
  
भागलपुर 
 | 
  
बांका 
 | 
  
20,34,763 
 | 
  
3,020 
 | 
 
18. 
 | 
  
बेगूसराय 
 | 
  
बेगूसराय 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
बेगूसराय, तेघड़ा, बलिया, मंझौल, बखरी 
 | 
  
29,70,541 
 | 
  
1,918 
 | 
 
19. 
 | 
  
भोजपुर 
 | 
  
आरा 
 | 
  
पटना 
 | 
  
आरा सदर, जगदीशपुर, पिरो 
 | 
  
27,28,407 
 | 
  
2,395 
 | 
 
20. 
 | 
  
भागलपुर 
 | 
  
भागलपुर 
 | 
  
भागलपुर 
 | 
  
भागलपुर, कहलगाँव, नवगछिया 
 | 
  
30,37,766 
 | 
  
2,569 
 | 
 
21. 
 | 
  
मुजफ्फरपुर 
 | 
  
मुजफ्फरपुर 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
मुजफ्फरपुर पूरब, मुजफ्फर पश्चिम 
 | 
  
48,01,062 
 | 
  
3,172 
 | 
 
22. 
 | 
  
मधुबनी 
 | 
  
मधुबनी 
 | 
  
दरभंगा 
 | 
  
मधुबनी, जय नगर, बेनीपट्टी, झंझारपुर, फुलपरास 
 | 
  
44,87,379 
 | 
  
3,501 
 | 
 
23. 
 | 
  
मधेपुरा 
 | 
  
मधेपुरा 
 | 
  
कोसी 
 | 
  
मधेपुरा, उदा किशनगंज 
 | 
  
20,01,762 
 | 
  
1,788 
 | 
 
24. 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
मुंगेर सदर, खड़गपुर 
 | 
  
13,67,765 
 | 
  
1,419 
 | 
 
25. 
 | 
  
रोहतास 
 | 
  
सासाराम 
 | 
  
पटना 
 | 
  
सासाराम, विक्रमगंज, डेहरी 
 | 
  
29,59,918 
 | 
  
3,881 
 | 
 
26. 
 | 
  
लखीसराय 
 | 
  
लखीसराय 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
लखीसराय, बड़हिया, हलसी, चानन 
 | 
  
10,00,912 
 | 
  
1,228 
 | 
 
27. 
 | 
  
वैशाली 
 | 
  
हाजीपुर 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
हाजीपुर, महुआ 
 | 
  
34,95,021 
 | 
  
2,036 
 | 
 
28. 
 | 
  
शिवहर 
 | 
  
शिवहर 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
शिवहर, बेलसंड, पुपरी 
 | 
  
6,56,246 
 | 
  
349 
 | 
 
29. 
 | 
  
शेखपुरा 
 | 
  
शेखपुरा 
 | 
  
मुंगेर 
 | 
  
शेखपुरा, सूर्यगढ़ा, बरबीघा, अरियरी 
 | 
  
6,36,342 
 | 
  
689 
 | 
 
30. 
 | 
  
सारण 
 | 
  
छपरा 
 | 
  
सारण 
 | 
  
छपरा, मढ़ौरा, सोनपुर 
 | 
  
39,51,862 
 | 
  
2,641 
 | 
 
31. 
 | 
  
सीवान 
 | 
  
सीवान 
 | 
  
सारण 
 | 
  
सीवान, महाराजगंज 
 | 
  
33,30,464 
 | 
  
2,219 
 | 
 
32. 
 | 
  
सीतामढ़ी 
 | 
  
सीतामढ़ी 
 | 
  
तिरहुत 
 | 
  
सीतामढ़ी सदर 
 | 
  
34,23,574 
 | 
  
2,294 
 | 
 
33. 
 | 
  
समस्तीपुर 
 | 
  
समस्तीपुर 
 | 
  
दरभंगा 
 | 
  
समस्तीपुर, दलसिंह सराय, रोसड़ा, शाहपुर पटोरी 
 | 
  
42,61,566 
 | 
  
2,904 
 | 
 
34. 
 | 
  
सुपौल 
 | 
  
सुपौल 
 | 
  
कोसी 
 | 
  
सुपौल, बीरपुर, निर्मली, त्रिवेणीगंज 
 | 
  
22,29,076 
 | 
  
2,425 
 | 
 
35. 
 | 
  
सहरसा 
 | 
  
सहरसा 
 | 
  
कोसी 
 | 
  
सहरसा सदर, सिमरी बख्तियारपुर 
 | 
  
19,00,661 
 | 
  
1,687 
 | 
 
36. 
 | 
  
अररिया 
 | 
  
अररिया 
 | 
  
पूर्णिया 
 | 
  
अररिया, फरबिसगंज 
 | 
  
28,11,569 
 | 
  
2,830 
 | 
 
37. 
 | 
  
औरंगाबाद 
 | 
  
औरंगाबाद 
 | 
  
मगध 
 | 
  
औरंगाबाद, दाऊदनगर 
 | 
  
25,40,073 
 | 
  
3,305 
 | 
 
38. 
 | 
  
अरवल 
 | 
  
अरवल 
 | 
  
मगध 
 | 
  
अरवल 
 | 
  
7,00,843 
 | 
  
638 
 | 
 

No comments:
Post a Comment